Analyse achteraf
bewustwordingsfase
pagina: Analyse Achteraf (terugval analyse)
betreft formulier: analyse achteraf
het gevoel van trek opvangen
woorden woorden woorden.
betreft formulier: analyse achteraf
Noem het uitglijer, noem het terugval… dat zijn maar woorden.
Waar het om gaat is dat je op een gegeven moment blijkbaar gedacht hebt dat het een goed/lekker/leuk idee was om een beetje te gebruiken… en dat je daar dus achteraf toch weer echt anders over denkt. Hoe je het noemt zal me eigenlijk worst wezen. Dat het tijdsperspectief “achteraf” de dingen verandert dat maakt dat het waarschijnlijk niet zo veel zin heeft om je nou voor te gaan nemen: “dat doe ik nooit meer”… “nooit” blijkt meestal niet zo lang te duren. Waarschijnlijk is dat ook al wel vaker gebeurd -bij afhankelijkheid en verslaving gebeurt dat namelijk vaker-. Dus dat doet het misschien leuk tegenover de omgeving maar het zet niet zo veel zoden aan de dijk.
Maar als je van iedere uitglijder iets leert voor de toekomst, dan is dat een belangrijke bron voor controle.
achteraf analyse van gebruik
Dit is een vrij uitgebreide lijst met vragen waar je bij stil kunt staan. Doe dat nou alsjeblieft niet(!) om jezelf te gaan lopen straffen voor dat gebruik, maar beantwoord die vragen om jezelf te helpen in te zien wat er nou gebeurde en waarom dat gebeurde. Want wanneer je inderdaad zou willen voorkomen dat je voortdurend op dezelfde manier uitglijdt/terugvalt dan doe je er verstandig aan om iets te leren van elke terugval en uitglijder.
En natuurlijk is het nooit prettig om terug te denken aan iets dat niet goed is gegaan. Maar als je jezelf gunt dat je ervan leert dan is de kans groter dat je het niet zo vaak hoeft te herhalen. EN dan heeft het in ieder geval een nut gehad. Want je kunt veel over jezelf leren door te kijken naar jouw uitglijders.
In de verslavingszorg wordt dit ook wel een “terugvalanalyse” genoemd
pagina: Analyse Achteraf (terugval analyse)
De aanloop naar de uitglijer/terugval
Allereerst komt een uitglijder meestal niet zo maar uit de lucht vallen. Er zijn bijna altijd dingen geweest waar je naar had kunnen kijken om ze te voorkomen. Waarom was je daar op dat moment. Waarom dacht je dat het een goed idee was? Want dat heb je gedacht anders was je niet geweest op de plek waar je terugviel.
Dus het begint met de vragen wanneer, met wie was je, waar en vooral (achteraf gezien!) op welk moment merkte je dat je trek kreeg? Wanneer gaf je het aan jezelf toe?
“gevoelens en gedachten voordien”
En hoe was jij daar op dat moment.. of hoe was je daar inmiddels?
Als je bij voorbeeld heel uitgeput, of stervens eenzaam of heel bedroefd, of heel boos naar een plek toe gaat waar je regelmatig gebruikte dan is de kans op uitglijden wel behoorlijk veel groter, of niet dan?
Welke gevoelens en/of gedachten had je eigenlijk terugkijkend voordat de trek zo sterk was dat je ging gebruiken?
Wat deed je of wat gebeurde er voordat je zoveel trek kreeg (of wat deed je juist al veel te lang niet)?
En begrijp me goed. Dat er gebruikt is dat kunnen we misschien achteraf niet zo versatandig vinden… op dat moment leek het een goed idee. Wat verwachtte je van het gebruik op het moment dat je ging gebruiken? Welke voordelen zag je?
betreft formulier: analyse achteraf
Het gebruik zelf
Dan gebeuren er natuurlijk dingen op dat moment. Het gebeurt nogal eens dat je maar één enkel drankje denkt te gaan drinken en dat er dan toch iets verandert op de één of andere manier. Vandaar de vragen als:
Welke gevoelens of gedachten had je tijdens het gebruik? En wat ben je gaan doen door/tijdens het gebruik? Misschien doordat je een beetje onder invloed na het eerste gebruik? (en misschien had je dat ergens ook wel verwacht en had je ook wel zin om dat te doen?)
Na het gebruik
Na het gebruik, dat is wer een ander punt om naar te kijken. Welke gevoelens en/of gedachten had je direct na het gebruik?
Wat ben je gaan doen na je gebruik?
betreft formulier: analyse achteraf
Evaluatie achteraf
Dan komen we daarna natuurlijk op de analyse achteraf. Wat vinden we er van? Vindt je achteraf gezien dat dit gebruik een enkele uitglijder was of was dit gebruik een (het begin van een) wegglijder, een terugval?
Welke gevolgen (de nadelen maar óók de -tijdelijke- voordelen ervan) had jouw gebruik voor jou en eventueel voor anderen?
En je doet er best verstandig aan om dat “voor jouzelf” en “voor anderen” nog een sgoed tegenover elkaar te zetten.
Naar aanleiding daarvan kan je eens na gaan denken over de betekenis van deze uitglijder/terugval.
Vragen als
- Achteraf gezien: had je eerder kunnen merken dat je trek aan het krijgen was? (en waar aan dan eigenlijk)
- Wat heb je (achteraf gezien) niet of onvoldoende gedaan in de paar dagen voor de terugval?
- Wanneer je alles nogmaals overleest: Waarin zou het gebruik op dat moment aantrekkelijk kunnen zijn geweest? Of was het gewoon zo dat het voldoende was dat je de mogelijkheid leek te zien?
- Wanneer je opnieuw in zo’n situatie komt, hoe zou je er dan anders mee om willen en kunnen gaan?
“wat is de les hiervan?.. voor jou?!”
Het zou maar zo kunnen dat je naar aanleiding van deze analyse ook nog even voor jezelf wilt kijken naar jouw plannen rond gebruik:
Want als we eens rustig en eerlijk kijken naar de vraag “waarom was het nou op dat moment een aantrekkelijke idee?” dat geeft waarschijnlijk een hoop meer materiaal om mee te werken dan alleen maar schuldgevoel of schaamte achteraf.
Door dit misschien eens voor jezelf op een rij te zetten en/of door dit samen met een vertrouwd persoon te bespreken kan beter snappen welke situaties en gevoelens en gedachten een rol spelen bij de ‘beslissing’ soms, om te gaan gebruiken…
betreft toelichting bij formulier: analyse achteraf
controleerjeverslaving.nl 