bewustwording
pagina: Wat is mijn identiteit
betreft formulier: Wat is mijn identiteit
Wat is mijn identiteit?
Deutsch: Fritz Perls Institut, Wefelsen 5 in Hückeswagen (Photo credit: Wikipedia)
Ben ik alleen nog maar mijn verslaving? Of ben ik meer?
…en wat ben ik dan verder?
Het is helaas een gegeven dat een verslaving behoorlijke impact kan hebben op iemands identiteit. Omgekeerd is het in het kader van behandeling ook vaak verstandig om eens goed stil te staan bij de vraag “wie wil ik zijn?”.
Want dat kan een vraag zijn waarmee je jezelf behoorlijk richting kan geven.
Juist door ook eens te kijken naar je eigen identiteit wordt soms duidelijker
waar jij schade oploopt door gebruik…
Daarom is dit formulier erop gericht om eens stil te staan bij vragen als “Wat is mijn identiteit?” en “Wat is het effect van mijn verslaving voor mij?”
Want laten we helder zijn: Jij bent méér dan je verslaving!
En het zijn juist de andere kleuren op het pallet die maken en het zijn juist de andere delen van een mens die ervoor zullen moeten zorgen dat de verslaving controle tegenover zich krijgt… of beter nog náást zich krijgt.
nota bene: Het is wel belangrijk om te onthouden dat voor een aantal mensen (met name mensen die zichzelf de hele tijd voordelen) de vragen over de identiteit soms behoorlijk confronterend zijn. Hou daar rekening mee, a.u.b.!
Misschien is het zelfs verstandig is om deze vragen nog even uit te stellen als je nu nog niet zo stevig in je vel zit?
H. Petzold over identiteit
Ik maak in mijn benadering en psycho-educatie over identiteit altijd gebruik van de identiteitstheorie uit de I.B.T. (integratieve bewegingstherapie) van professor H. Petzold. zoals deze gedoceerd wordt aan de Vrije Universiteit
en de Uni Graz en aan de Europäische Akademie für psychosoziale Gesundheit und Kreativitätsförderung a.k.a.- Fritz Perls Institut.
identiteit:
- Wat zie ik als ik in de spiegel kijk,
- wat meen ik dat anderen zien als zij naar mij kijken?
Professor Petzold stelt dat een identiteit iets is dat niet makkelijk in één zinnetje te pakken is.
Een identiteit is iets dat groeit. Als kind heb je niet gelijk een idee van jezelf. Want uit de dingen die je tijdens je jeugd over jezelf te horen krijgt dat zijn de dingen die mede gaan bepalen wat de dingen zijn die je ziet als je in de spiegel kijkt. Voorbeeldje? Zie ik een “lastig beweeglijk kreng” in de spiegel omdat ik dat altijd over mijzelf te horen kreeg. Of zie ik een sporter of een aanpakker-die-zichzelf-wat-structuur-mag-gunnen”… nogal een verschil in zelfwaarde terwijl het over dezelfde beweeglijkheid gaat.
Wanneer je dus actief aan de slag wilt met het integreren van verslaving in je eigen identiteit dan zal je aandacht moeten
besteden aan de twee kanten aan het verhaal: wat zie ik zelf? en wat zeggen anderen dat zij zien?
Als je verder wilt bouwen aan jouw identiteit (en laten we wel zijn: verslaving geeft nog vaak schade aan de identiteit dus vaak is minstens enige ‘restauratie’ verstandig door gebrek aan onderhoud) dan is het handig om te bedenken hoe zo’n identiteit wordt opgebouwd.
betreft toelichting bij formulier: wat-is-mijn-identiteit.htm
Ook hier geeft het model van prf. H. Petzold uitsluitsel. Identiteit is iets dat enerzijds opgebouwd is uit, en anderzijds steunt op een aantal verschillende aandachtsgebieden. Hij vergelijkt de Identiteit met het dak van een Griekse tempel. Hij steunt als het ware op een aantal pilaren.
Zo zijn er een aantal aandachtgebieden, een aantal dingen die mijn identiteit onderbouwen, die het vormen in het verloop van de tijd.
Ieder van die poten heeft zijn eigen draagkracht. Iemand waar alle poten onder vandaan wordt geschopt die beland vaak in een depressie, in paniek of draait anderszins door. Het is dus zaak om te bedenken hoe stevig ieder van die pilaren zijn als je het geheel overeind wilt houden. Daarom vraag ik ook (en dat wordt nog wel eens als confronterend ervaren) naar de mate waarin die pilaren zijn aangetast of bepaald door het gebruik of de leefstijl door verslaving.
Het doel van deze vragen is niet om je aan te vallen: het doel is om dingen te onderscheiden zodat je kunt herkennen wat jij, in welke volgorde zelf wilt gaan aanpakken.
De verschillende poten van, en onder, een identiteit zijn:
- lichamelijkheid (mogelijk ook de seksuele identiteit)
- sociaal netwerk
- arbeid en prestatie
- materie
- normen en waarden / spiritualiteit
de volgorde doet er niet toe (elders zeg ik er meer over)
Laten we ze eens kort langs gaan:
betreft toelichting bij formulier: wat-is-mijn-identiteit.htm
lichamelijkheid
In hoeverre heb ik niet alleen een lichaam maar ben ik ook mijn lichaam?
In hoeverre ben ik mijn vermogen om te bewegen, om te genieten, van aanrakingen, van maaltijden, van sport of beweging? Mijn levende lijf: mijn conditie, mijn gezondheid, mijn energie om dingen te doen en het vermogen om te genieten van dingen.
Als ik eerlijk ben voor mijzelf, in hoeverre heeft het verslavingsproces de steunkracht van deze pilaar aangetast, bijvoorbeeld doordat gebruik de gezondheid heeft aangetast, of doordat afgeleerd is om op andere manieren te genieten dan gebruik?
Wat is op dit moment(!) is de draagkracht van deze pilaar? En ik spreek altijd over “op dit moment” want er kan conditie worden verbeterd, de stress kan verminderd, onderhoud kan soms chronische ziekte verminderen. Hoewel de eerlijkheid vereist te zeggen dat er vaak wel wat klachten onder een verslaving uit kruipen als je met controleren begint. Soms valt dit nog wel eens tegen onderweg. 🙂
betreft toelichting bij formulier: wat-is-mijn-identiteit.htm
seksualiteit (indien van toepassing)
Seksualiteit is iets dat niet direct beschreven als pilaar door Petzold. Toch zie ik regelmatig dat door verslaving en seksuele identiteit ontkend werd.
Ik zeg niet dat dit bij jou ook zo was maar ik vul om deze reden het model van Petzold vaak aan met deze extra pilaar. Vragen als “ben ik een “echte hetero”, of juist homo, bi, queer, kinky? Ben ik überhaupt niet zo seksueel? Mogelijk ben ik juist eigenlijk heel erg seksueel maar komt het er alleen uit als ik gebruik? “Wat zie ik over mijn seksualiteit als ik in de spiegel kijk?” en “wat laat ik anderen (daarvan) zien?”
En dan de lastige vragen: als ik eerlijk ben voor mijzelf, in hoeverre heeft een verslavingsproces de steunkracht van deze pilaar aangetast? Bijvoorbeeld doordat ik mijn seksualiteit alleen nog maar onder invloed uitleef? Of omdat ik het niet meer uitleef omdat ik onder invloed ben? of omdat mijn libido is aangetast? Wat kan ik doen om dit gebied in mijn leven te versterken? (en ga nou alsjeblieft niet te snel aan pillen en chemicaliën denken) 😉
betreft toelichting bij formulier: wat-is-mijn-identiteit.htm
sociaal netwerk
in hoeverre laat ik mij steunen door mijn sociaal netwerk?
Je hoeft niet gelijk een hele sociale identiteit aan te gaan nemen als je dat niet voelt (zeker niet juist: als je identiteit te ver van jezelf af komt te staan is dat juist vaak een reden voor gebruik). Maar mogelijk ben je misschien toch soms iets eenzamer dan je graag toe zal willen geven (dat zie ik nog wel eens gebeuren, namelijk).
Vragen als “heb ik veel vrienden of weinig?”, “steunt mijn familie mij of niet?”, “wat zie ik terug in mijn sociaal netwerk en de steun van andere mensen als ik in de spiegel kijk?” …en als ik eerlijk ben voor mijzelf: in hoeverre heeft een verslavingsproces de steunkracht van deze pilaar aangetast doordat ik bijvoorbeeld eigenlijk alleen nog maar mensen met verslaving in mijn netwerk heb? Of omdat ik alleen nog maar met mensen praat als er voldoende gebruikt is? Of is het inmiddels juist omgekeerd: dat mensen niet meer met mij willen praten omdat zij denken dat ik toch wel onder invloed ben? En natuurlijk vind je dat bij sommige mensen “wel best” maar met wie zou jij bijvoorbeeld de band willen verbeteren om de draagkracht van deze pilaar te versterken? En wat zou je daarvoor kunnen doen?
betreft toelichting bij formulier: wat-is-mijn-identiteit.htm
arbeid en prestatie
Hierbij gaat het niet gelijk om werk. Het gaat veel meer om de waardering die je oogst en het plezier dat je hebt in de dingen die je doet. Ook al heb je geen cent als student maar geniet jij van je boeken, ook al heb je de meest beroerd betaalde baan van het westen maar geniet je er wel van om huisvrouw te zijn. Het vormt je identiteit.
“Heb ik een aardige carrière? Krijg ik een beetje waardering voor wat ik doe (betaald of niet)? Of ben ik bijvoorbeeld een interessante opleiding/studie aan het doen waar ik iets mee zal gaan kunnen doen?
Wat zie je over jouw werk, prestaties of studie als je in de spiegel kijkt en wat laat je anderen daarvan zien? En als ik eerlijk ben voor mijzelf, in hoeverre heeft verslaving of gebruik de steunkracht van deze pilaar aangetast?
Bijvoorbeeld doordat ik mijn werk aan het kwijtraken ben door gebruik? Of omdat ik mijn kop niet zo goed meer zo goed bij mijn opleiding kan houden?
betreft toelichting bij formulier: wat-is-mijn-identiteit.htm
materie
Zeg nou niet te snel dat je niet materieel bent. Materiële zekerheid is best wel prettig (en uiteindelijk is de druk die er door materieel gedoe ontstaat als gevolg van verslaving ook best vaak de reden dat mensen in beginnen te zien dat zij eigenlijk iets aan hun leven en identiteit willen veranderen.
Dus om dit gebied te herkennen stel ik vaak vragen als: “Hoe is het met de hoeveelheid geld op de bank, de spullen in huis?” of juist “hoe is het met schulden?”.
Wat heb ik als eigendom en hoe belangrijk is dat voor mij, hoeveel zekerheid krijg ik daarvan en wat zou ik echt niet graag kwijtraken? Wat zien anderen (of wat zeggen anderen) over jouw materiele welvaart of stabiliteit als je er niet bij bent en in hoeverre heeft verslaving de steunkracht van deze pilaar aangetast doordat ik schulden heb laten oplopen, belastingen achter me aan heb of omdat ik rekeningen niet meer kan betalen terwijl ik wel geld uitgaf aan gebruik.. Wat kan ik DOEN om dit materiële gebied in mijn leven te versterken? Allemaal vragen die je helpen om te herkennen wat er op dit terrein van jouw identiteit gebeurt.
betreft toelichting bij formulier: wat-is-mijn-identiteit.htm
normen en waarden / spiritualiteit
“normen en waarden”, weten mensen met een verslaving, zijn soms behoorlijk hypocriet. Maar het is wel een wezenlijk deel van een identiteit.
De stevigheid van deze pilaar hangt bijvoorbeeld af van de vraag “Heb ik normen en waarden waar ik ook iets aan heb?” Is het ook iets dat mij steun geeft of is het alleen maar iets dat mij beperkt? En als dat laatste het geval is, is die beperking dan iets dat mij rust geeft en duidelijkheid of voel ik mij alleen maar beperkt en heb ik vooral zin om te ontsnappen (bijvoorbeeld middels gebruik)
Wat zie ik als ik naar mijzelf kijk? Zie ik iets terug van mijn ideeën over de wereld en over de mensheid en laat ik dat ook aan anderen zien?
Nou maakt een verslaving al snel dat je dingen “achter moet houden” dat je dingen moet verzwijgen of zelfs dat je werkelijk rechtstreeks de waarheid moet verdraaien omdat je anders niet aan het gebruik kan komen dat belangrijk voelde. Ook het antwoord op de vraag wat je eigenlijk wel zou willen doen op dit gebied om dat deel van je identiteit te versterken. Veel mensen hebben eigenlijk wel de behoefte om meer te doen maar het kwam er telkens niet van(geloofsgemeenschappen, politieke partijen, doelen die groter zijn dan ikzelf etc.)
En je kan je waarschijnlijk goed voorstellen dat er veel kan veranderen wanneer je daar dagelijks positieve aandacht aan geeft.
betreft toelichting bij formulier: wat-is-mijn-identiteit.htm
overzicht en aan de slag met jouw identiteit
uitgerekend iets ‘vraag’ (in de ogen van veel mensen) als “identiteit” kan uiteindelijk een behoorlijke steun geven als je er in de praktijk mee aan de slag gaat, iets mee doet.
Dit is vaak zo’n aandachtsgebied dat misschien in het begin niet zo belangrijk is om het directe gebruik te doorbreken (hoewel een geloof of een overtuiging of een groep mensen je wel enorm kan helpen) maar het is bijna altijd een punt van aandacht om het op de langere termijn ook te blijven doen.
“Stoppen” lijkt heel moeilijk maar valt vaak toch ergens wel mee als je er aan begint.
“Gestopt blijven” lijkt dan makkelijk als dat stoppen wel mee viel… maar valt vaak wel enigszins tegen. 🙂
betreft toelichting bij formulier: wat-is-mijn-identiteit.htm
controleerjeverslaving.nl 