controlemogelijkheden
pagina: Craving / Trek opvangen en loslaten
betreft formulier: Craving en Trek opvangen en loslaten
kijk eventueel ook eens naar de Prezi het ABCDaaah van het trekgevoel
craving/trek opvangen en loslaten
(met uitleg)
ABCD(aaah)© van PraatmetHans
– doel: het opvangen en loslaten van trek –
Death Valley National Park, California (8) (Photo credit: Ken Lund)
in het kort:
- Stop! en adem…
- Actualiteit echt zien
- Beeld en Behoefte (be)grijpen
- Consequenties van gebruik onder ogen zien voor de verschillende lagen
in jezelf - DOEN!
- Actief Afscheid
- Alternatieve Actie
- Actief Accepteren
- Afleiding zoeken
- Herhalen, Herhalen, Herhalen Automatiseren )
© HRJWest, 2009, Utrecht
betreft toelichting bij formulier: trek-opvangen.htm
TREK KAN JE OPVANGEN middels ABCD(aaah)©
Voor de duidelijkheid: Ik praat over “opvangen”, niet over “blokken” of “wegmaken”.
Vergelijk het met de vechtsporten als judo, jiujitsu, aikido en niet met dynamiet of goochelarij. Je kan trek niet opblazen of weg fantaseren. Je kan de energie ervan oppakken en de richting ervan omdraaien. Zoals je bij aikido vaak mooi hoort: “je bezeert jezelf niet door de energie van de vijand te blokkeren, je vangt hem op, neemt de vijand mee in een cirkelbeweging, om hem dan vervolgens een stukkie verderop uit de cirkel te laten vliegen met dezelfde energie als waarin hij binnen kwam…
Hoe doe je dat op een moment dat je al wel trek hebt in gebruik, waarschijnlijk ook zin hebt in gebruik maar nog net wel kan nadenken?
• 1 – Stop!.. en adem…
dat is iets dat je letterlijk even moet doen.
opvangen
Je voelt trek, dat moet je even serieus nemen voordat je automatisch doorgaat…
want je weet in welke richting je automatisch zal gaan…
Stop en adem, je zal nog wel eens vaker trek tegen komen, dat is geen reden om je adem in te gaan houden. We zullen in het komende ABCD-tje een paar keer heen-en-weer gaan van binnen-wereld naar buiten-wereld, van gevoel en gedachten naar gedrag. Op zich ook bijna een adembeweging.
Begin met:
betreft toelichting bij formulier: trek-opvangen.htm
• 2 – Actualiteit echt zien
(het is zoals het is)
buitenwereld
Trek kan snel groeien dus het is even belangrijk om je kort te oriënteren, even overzicht te krijgen wat er buiten jou aan de hand is..
Adem in en kijk letterlijk even een paar keer rustig van links naar rechts en van rechts naar links. Kijk op een brede manier om je heen, juist ook om de fixatie op het gevoel van binnen te doorbreken, om de gefixeerde manier van kijken te doorbreken als je kijkt naar het middel dat misschien zo duidelijk ergens in je gezichtsveld staat. Er is méér zien! Vraag jezelf af:
Waar ben ik nu, wat gebeurt er, wat voor soort trek ontstaat er en waar is het veilig voor mij?
“Wat gebeurt er om jou heen, dat je trek krijgt…”
betreft toelichting bij formulier: trek-opvangen.htm
• 3 – Beeld en Behoefte (be)grijpen
binnenwereld
Soms zijn ze een beetje lastig te pakken omdat de craving, de trek zo op de voorgrond komt te staan in ons brein.
Er zijn van binnen natuurlijk dingen gebeurt op basis van die actualiteit.
Mogelijk heb je van binnen beelden gevormd die kunnen kloppen maar die mogelijk ook meer te maken hebben met oude ervaringen. Dat maakt niet uit verder, het draait er alleen om dat je het waarneemt en op waarde schat: Welke beelden heb jij op dit moment van binnen (logische of onlogische)?
..en véél belangrijker nog: Wat zijn nu eigenlijk de behoeften?
Ja, om te drinken/roken/slikken/snuiven ja, dat begrijp ik. Maar waarom? Wat wil je daarmee bereiken? Er is waarschijnlijk niks mis mee dat je die behoefte hebt. Het draait alleen om de vraag of inderdaad drinken/roken/slikken/snuiven de meest optimale manier is om met die behoefte om te gaan.
Wat zijn naast, of onder mijn trek de mogelijke gevoelens en/of onderliggende behoeftes die ik van binnen voel op dit moment:
“Wat wil je eigenlijk als je niet gaat gebruiken…”
betreft toelichting bij formulier: trek-opvangen.htm
• 4 – Consequenties van
gebruik onder ogen zien voor de verschillende lagen van mijzelf
binnenwereld
Juist om je een beetje los te weken van die biologische trek die je mogelijk voelt of dat automatisme waarmee je op dat lastige gevoel dreigt te gaan reageren.
denk even over jezelf na op een Mens-Paard-Krokodil manier. En bedenk je goed alle drie. Begin eens heel koel calculerend. Goed nadenken over de mogelijke gevolgen voor jou en voor anderen, voor banen of partners of andere zaken die jij waardevol vind. Wat zijn de gevolgen die we mogen verwachten als we er reëel naar kijken? Wat is de terugval-kans, wat is de uitglij-kans en wat is dan de wegglij-kans, en wat worden daar dan weer de consequenties van?
Wat zijn de gevolgen voor jouw emotionele brein. Wat gaat gebruik betekenen voor jouw schaamte of jouw trots, voor de mensen waar jij van houdt en voor hun reactie op jou? Wat ga je voelen daardoor?
En op bio-niveau zal je inderdaad even het gevoel hebben dat er rust ontstaat, of juist opwinding. Dat zal de reden zijn van de trek, inderdaad. Ik weet niet in hoeverre het gebruik ècht lekker zal zijn maar daar heb jij misschien meer ideeën over.
En misschien zijn er nog wel meer niveaus waar je naar wilt kijken.
Wat zijn nou de verschillende(!) consequenties waar ik voor kies, als ik kies voor gebruik:
betreft toelichting bij formulier: trek-opvangen.htm
• 5 – DOEN !!!
Gedrag dus zichtbaar in de buitenwereld
Het draait er na deze korte voorbereiding om om wat je vervolgens gaat doen.
Dat zijn acties, niet alleen dingen die je bedenkt. Vaak houden we de dingen liever een beetje in ons hoofd, zeker als schaamte inmiddels een rol speelt. Neem de tijd die jij nu nodig hebt! Claim wat je nodig hebt voor duidelijkheid binnen jezelf. dat is knap lastig…
Daarom noem ik het vaak het afgrijselijk D-woord: DOEN!
In deze DOE-acties zitten drie A’s (doe minstens twee van deze drie A‘s):
– – 5.1 Actief Afscheid
Als ik naar aanleiding van C heb besloten om niet te gebruiken bedenk je dan ook hoe je actief los laat, actief laat staan en hoe jij je (waarschijnlijk ook letterlijk) àfwendt van het middel of van de situatie waarin je had kunnen gaan gebruiken. Het kan ook helpen om hardop iets te zeggen als “dat ga ik dus niet doen!” ofzo. (het is bijna alsof je verslaafde stukje brein van buitenaf duidelijkheid krijgt over wat er niet gaat gebeuren).
Hoe neem ik op dàt moment actief afscheid?
“bewust en hardop iets NIET gaan doen …”
betreft toelichting bij formulier: trek-opvangen.htm
– – 5.2 Alternatieve Actie
(gericht op de eigenlijke behoefte, dus anders dan de behoefte om te gebruiken)
Er waren dus, hadden we bij de stap ‘B’ gemerkt, waarschijnlijk ook andere behoeften dan de behoefte aan het middel. Mogelijk is daar best iets èchts mee te doen. Een stap die je kan zetten, iets wat je tegen iemand kan zeggen, iets dat je echt fysiek doet en verandert in de buitenwereld. Niet alleen maar iets dat je jezelf bedenkt van binnen.
Wat ga ik doen om die (onderliggende) behoefte te bevredigen?
“wat kan je wèl doen voor jezelf als je
betreft toelichting bij formulier: trek-opvangen.htm
– – 5.3 Actief Accepteren
Niet alles laat zich oplossen en veranderen. Sommige dingen moeten we leren uithouden omdat we niet altijd al onze behoeftes zullen kunnen bevredigen. Maar dat gaat beter als je er ook actief voor kiest: het actief accepteren van die lastige gevoelens. En begrijp me goed, dat kan best even te veel zijn. Er is niks mis mee om je even af te leiden en even iets heel anders te gaan doen om het je makkelijk te maken, om het gevoel of de behoefte uit te stellen naar een moment dat je jezelf weer sterk voelt omdat je uitgeslapen bent of een moment dat er andere mensen zijn die je kunnen steunen.
Maar als ik kies om een gevoel of een behoefte actief te accepteren dan doe ik er vaak verstandig aan om hem ook goed te doorvoelen. Te voelen waar ik hem in m’n lichaam voel, er misschien naartoe te ademen of mijn aandacht op te richten. Zonder er in te gaan hangen of te gaan lopen dwepen. Je hoeft er niet eens expressie aan te geven. Als je het maar ziet voor wat het is: jouw gevoel op dit moment, jouw behoefte op dit moment, en jij mag actief kiezen wat jij met dat gevoel doet, ook als je er niets mee doet en voelt hoe het veranderd doordat je er stil bij blijft staan.
Waar voel ik dat gevoel dat hoort bij die behoefte? ..en hoe ontwikkelt het zich als ik niks anders doe dan voelen dat het van mij is.
“WAAR voel je dat in jouw levende lijf? …”
betreft toelichting bij formulier: trek-opvangen.htm
– – 5.3.b – • afleiding zoeken
Als je ervoor kiest om jezelf even af te leiden hoe doe je dat handig? En nogmaals: daar is dus niks mis mee. Want, juist als je afleidingen zoekt niet om weg te rennen van iets, maar omdat je even uitstel wilt om jezelf weer op te laden in het proces van acceptatie, juist daardoor verdeel je jouw krachten handiger, dat maakt je alleen maar slimmer en sterker dan niks accepterend blind wegrennen.
Dus: wat is dan een prikkel die sterk genoeg is om even af te leiden, even de trek te overschreeuwen? Wat kan ik gaan doen(!) in deze situatie? Of misschien kan ik mezelf beter even uit deze situatie halen en een stuk gaan lopen (nee, niet langs de slijterij of de dealer *knipoog*), misschien kan ik de kat gaan aaien of een stuk met de hond gaan lopen, even op de gitaar rammen of een filmpje opzetten, iets geils gaan kijken of iets engs of iets spannends. Een boek proberen te lezen of kijken of ik iets kan bestuderen op wikipedia of Youtube of TED. Of misschien moet ik een anderhalve literfles koude spa rood opdrinken om me op andere gedachten te brengen of kan ik even aan de telefoon hangen en praten over dingen die mijn hobby zijn, of zullen gaan worden.
Hoe en waar zoek ik (tijdelijk) afleiding?
“beter afleiden dan lijden”
betreft toelichting bij formulier: trek-opvangen.htm
– – 5.4 – Herhalen, Herhalen, Herhalen = Automatiseren!
Eigenlijk is de stap D niet zozeer een aparte stap, het is meer iets dat je in je achterhoofd moet houden. Verslaving kost tijd om aan te leren, Ontwennen kost tijd om te wennen.
Iedere keer dat je jouw gedrag de positieve kant op herhaalt maak je dat je de negatieve kant ietsjes meer oplost in de positieve ervaringen.
Wat maakt deze ene keer nou uit? Misschien niks.. of misschien blijkt het achteraf gezien de eerste van een hele reeks van positieve stappen… dan is het waarschijnlijk toch handig om niet te lang uit te stellen om met die reeks te beginnen. De vraag is:
Hoe zorg ik ervoor dat ik het herhaal (misschien zelfs ook als ik het niet gelijk
‘nodig’ heb)?
Een tipje zou bijvoorbeeld kunnen zijn dat je deze stappen niet alleen maar doet bij “trek” maar dat je ze gewoon dagelijks gaat herhalen bij lastige situaties of bij lastige gevoelens. Niet om de dagelijkse lastige momentjes allemaal op te blazen met dynamiet, niet om ze op magische wijze te laten ‘verdwijnen’. Maar doordat je jezelf dagelijks oefent in het opvangen van lastige gevoelens, jezelf oefent in het nemen van afscheid zonder spijt, het vinden van andere alternatieven bij gemis en het vinden van rust in afleiding
en acceptatie.
zodat je het kunt op momenten dat je het nodig hebt….dus wacht niet te veel tot je het nodig hebt.
betreft toelichting bij formulier: trek-opvangen.htm
Last van verslaving? PraatmetHans .nl
Als je dit in de praktijk wilt oefenen neem dan even contact op met Hans
controleerjeverslaving.nl 