controlemogelijkheden
pagina: Stellen van grenzen – belangrijk bij verslaving
betreft formulier: sova-grenzen
grenzen stellen om lastige situaties te voorkomen
Op een soms bijna grappige en soms ook eigenlijk heel pijnlijke manier kan regelmatig gebruik mensen afleren om hun grenzen aan te geven. Een belangrijke sociale vaardigheid die niet meer zo hoeft te worden gebruikt en daardoor nogal wegzakt.
Want waneer ik vaak genoeg heb gezwegen op lastige momenten, en dat ik dan vaak genoeg dat lastige gevoel (dat door mijn zwijgen ontstaat) ‘weg werk’ met voldoende gebruik, dan wordt dat zo automatisch dat ik op een gegeven moment eigenlijk helemaal niet meer wéét dat ik iets wegwerkte… dan ik merk alleen nog maar dat ik trek krijg.
betreft toelichting bij formulier: sova-grenzen.htm
Een simpel voorbeeld om het duidelijk te maken. Wanneer ik er niks van zeg dat er iemand op mijn tenen staat dan is er voor mijn omgeving ook werkelijk geen enkele redenen om niet op mijn tenen te staan. Ik reageer immers tòch niet? Het gevolg zal zijn dat zij regelmatig op mijn tenen zullen staan en dat ik, om de pijn in mijn tenen weg te werken, best eens pijn-verdovertje zou lusten. Gaandeweg zal ik misschien zelfs niet eens zo duidelijk meer in de gaten hebben hoe pijnlijk die situatie eigenlijk is…
Dit fenomeen, dat door Professor Gerard Schippers (professor verslavingskunde) ook wel werd vertaald met "op een gegeven moment ontstaat er een situatie waarin een (lastig) gevoel wordt vervangen door een gedrag (gebruik)", dat maakt het heel begrijpelijk dat eigenlijk bijna iedereen die een verslaving heeft leren controleren achteraf zegt: "ik heb moeten leren om grenzen te stellen.
Omgekeerd is goed onderzocht dat juist het aanleren van sociale vaardigheden zoals "grenzen stellen" de kans veel groter maakt dat iemand zijn verslaving leert te controleren.
betreft toelichting bij formulier: sova-grenzen.htm
NEE zeggen tegen gebruik
Grenzen stellen is óók belangrijk omdat je, zeker in het begin, er tegenaan loopt dat mensen nog niet gewend zijn aan het feit dat jij niet of minder gebruikt. Juist de mensen met wie jij gewend was om samen te gebruiken, die hebben natuurlijk een hele hoop automatische gedragingen hebben die met gebruik te maken hebben. En dat zal moeten stoppen als je onnodige trek wilt voorkomen.
Zij zijn namelijk niet gestopt! Hun leven gaat gewoon door als jij besluit dat jij geen zin meer hebt om jouw regelmatig gebruik te gaan controleren. Als jij hen geen duidelijke redenen geeft om op een andere manier met gebruik om te gaan in jouw bijzijn, dan is de kans 99% dat zij doen wat zij altijd al deden.. met alle gevolgen voor jouw trek die te verwachten zijn als je tenminste niet wilt gebruiken wat je gewend was om te gebruiken.
De enige manier om dit te veranderen is weg blijven of dat je mensen zult moeten leren dat er grenzen zijn aan wat jij wilt uithouden.
betreft toelichting bij formulier: sova-grenzen.htm
grenzen stellen dus…
Dit formulier gaat daar over.."het stellen van grenzen aan andere mensen".
Enerzijds bruikbaar als je niet wilt dat mensen trek (craving) bij jou laten ontstaan doordat zij jou aanbieden, of doordat ze gewoon doen wat zij altijd al doen en daardoor ontstaat bij jou natuurlijk zin om mee te doen… ook al wil je aan de andere kant niet meer dat automatische gebruik.
Anderzijds is dit formulier ook bruikbaar voor situaties waarin je eigenlijk moet toegeven dat er dingen gedaan worden door andere mensen, die bij jou gevoelens geven die een koppeling hebben met gebruik, ergo: waar jij trek door krijgt,
Onthoudt: jij hebt recht op grenzen. Als jij jouw grenzen stelt op een manier alsof jjij je ervoor schaamt, of als je het brengt alsof je last hebt van een besmettelklijke ziekte met vieze luchtjes, dan gaan mensen waarschijnlijk niet naar jou luitsteren.
betreft toelichting bij formulier: sova-grenzen.htm
"Hoe" is vaak belangrijker dan "wat"
Wanneer je mensen grenzen wilt aangeven, dan is is de manier waarop je iets zegt vaak (veel!) belangrijker dan wat je nou eigenlijk zegt. Het heeft niet zo veel zin om achteraf te kunnen zeggen "maar dat had ik toch al drie keer gezegd" als het fout loopt. Veel belangrijker is om het op zo’n manier te zeggen dat het niet meer gebeurt!.
Jij hebt recht op grenzen en het is aardig van jou dat je andere mensen van die grenzen op de hoogte stelt vöör dat zij daar tegenaan botsen (met alle gevolgen van dien).
De uitstraling die jij geeft met jouw lichaam is daarbij vaak belangrijk dan mensen zich beseffen.
Dus adem rustig in en praat rustig en duidelijk over wat jij voelt en vindt..
betreft toelichting bij formulier: sova-grenzen.htm
Het kan best zijn dat jij ergens trek van krijgt waarvan jij eigenlijk niet gedacht had dat het veel uitmaakte. Dat hoef jij niet te begrijpen, dat hoeft die ander niet leuk te vinden… maakt niet uit. Als dat zo is, dan is dat zo (wat jij er ook van denkt, wat een ander er ook van denkt) .\
Als iemand iets doet waar jij het onaangename gevoel van trek van krijgt dan mag jij vragen om daarmee te stoppen. En anders kan je altijd zelf vertrekken als iemand dat niet voor jou wil doen.
iemand met astma mag ook vragen aan een ander om te stoppen met roken in een openbare ruimte.
betreft toelichting bij formulier: sova-grenzen.htm
Wàt zeg je dan?
Even algemeen over het stellen van grenzen: het is handig om mensen grenzen te stellen aan hun gedrag op een manier waar niet echt meer over gediscussieerd hoeft te worden. Als ik zeg: "jij mij het gevoel dat… " dan krijg je waarschijnlijk reacties als: "Dat is jouw gevoel, daar kan ik niks aan doen!" Maar als je het zegt volgens het algemene regeltje:
"Nee, dit wil ik niet. Als jij X-gedrag doet krijg ik Y-gevoel en dat verhoogt de kans dat ik Z-gedrag ga doen en dat wil ik niet (meer). Wil je nu weggaan of stoppen met X. Dan heb ik liever dat je A doet."
Het aardige is dat je, als je dit eenmaal een paar maal gezegd hebt alleen nog maar hoeft te zeggen:
"Nee! Dit wìl ik niet en dat weet je"
Dat scheelt veel nodeloos gedoe en ruzies. Want "grenzen stellen" hoeft niet tot ruzie te leiden. Daar zijn mensen vaak bang voor. Het kan natuurlijk wel dat er ruzie ontstaat als jij ineens een mening blijkt te hebben terwijl mensen daar nog niet aan gewend waren 😉
Maar als er ruzie ontstaat doordat jij op een nette maar heldere manier een grens stelt, dan was er waarschijnlijk toch al iets niet helemaal in orde in die relatie.
betreft toelichting bij formulier: sova-grenzen.htm
Omgekeerd zie je juist vaak dat het niet stellen van grenzen er toe leidt dat er zoveel opgekropte gevoelens ontstaan dat ’t uiteindelijk toch wel uitmond in een ruzie (of in gebruik dat uitmondt in ruzies).
"Grenzen stellen" kan lastig zijn in het begin. Maar het blijkt dat het de moeite waard is om te oefenen en dat mensen er beter in kunnen worden.
betreft toelichting bij formulier: sova-grenzen.htm
Last van verslaving? PraatmetHans .nl
Copyright 2013 Hans RJ West
controleerjeverslaving.nl 